Wszczęcie cywilnego postępowania sądowego w sądzie powszechnym zgodnie z art.126 2 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego wymaga dokonania wcześniejszej opłaty – bez niej sąd nie podejmie żadnej czynności.
Zgodnie z prawem strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie wszelkie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (chodzi o koszty sądowe – nie podlegają zwrotowi sumy wydane na doradztwo prawne uzyskiwane przed rozpoczęciem postępowania). Pisma inicjujące cywilne postępowanie sądowe takie jak pozwy, wnioski podlegają opłacie sądowej, dodatkowo uiszczanej z góry.
Rodzaje opłat sądowych
Opłaty sądowe należy dzielić na opłaty stałe i opłaty tzw. stosunkowe. Opłaty stałe są wymienione w ustawie, opłaty stosunkowe to 5% wartości przedmiotu sporu. Opłata minimalna za postępowanie sądowe to 30 zł a maksymalna to aż 100 tys. złotych.
Zwrot kosztów dla świadków
Zgodnie z art.277 k.p.c. pojawia się również możliwość uwzględnienia zwrotu kosztów stawiennictwa świadków w sądzie, gdyż świadek ma prawo żądać zwrotu wydatków koniecznych, związanych z dojazdem do sądu, a ponadto wynagrodzenia za utratę zarobku.
Możliwe jest przyznanie świadkowi zaliczki na koszty podróży i na utrzymanie w miejscu przesłuchania. Świadek jednak może, a nie musi żądać zwrotu poniesionych wydatków, może to zrobić na swój wniosek, gdyż sąd z urzędu nie zarządza nigdy zwrotu kosztów na rzecz świadka.
Zwrot kosztów dla biegłych sądowych
Do kosztów sądowych zalicza się także powoływanie biegłych sądowych oraz pomoc fachowego pełnomocnika powoda lub pozwanego. Biegły zgodnie z art. 288 k.p.c. może zażądać wynagrodzenia za stawiennictwo do sądu i wykonaną pracę. Naturalnie biegły ma możliwość na swój wniosek zażądać zwrotu koniecznych wydatków związanych ze stawiennictwem w sądzie, na zasadach analogicznych do świadka.
Zwrot kosztów dla pełnomocnika
Wynagrodzenie pełnomocnika z kolei niekiedy porównuje się do stawek wynagrodzenia jakie pobiera pełnomocnik z urzędu. Dla przypomnienia zgodnie z prawem strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie wszelkie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.
